GIÁO DỤC PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN MA TÚY QUA HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA
A. §Æt vÊn ®Ò
I. Lêi më ®Çu
§Êt níc ta hiÖn nay ®ang cã nh÷ng ®æi thay k× diÖu vÒ mäi mÆt nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi, an ninh, quèc phßng, gi¸o dôc, y tÕ ... gióp cho cuéc sèng cña nh©n d©n ngµy cµng tèt ®Ñp h¬n. Tríc nh÷ng sù ®æi thay ®ã chóng ta cßn gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n phøc t¹p mµ cuéc sèng h«m nay ®ßi hái sù thö th¸ch vµ rÌn luyÖn cña mçi chóng ta. Cïng víi sù ®æi thay cña ®Êt níc th× hµng lo¹t c¸c tÖ n¹n x· héi næi lªn. Trong c¸c tÖ n¹n x· héi nãi chung, tÖ n¹n ma tuý nãi riªng nã nh nh÷ng liÒu thuèc ®éc ®ang tµn ph¸, huû ho¹i nh÷ng c¸i tèt ®Ñp mµ chóng ta ®· vµ ®ang x©y dùng. Nã ngÊm ngÇm huû diÖt nh©n c¸ch, phÈm chÊt ®¹o ®øc cña con ngêi. ThÕ hÖ trÎ ngµy nay ph¶i cã nghÞ lùc, nhËn thøc ®Ó tr¸nh xa nh÷ng c¸m dç cña ma tuý. Lµ 1 gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y m«n x· héi, chñ nhiÖm líp, t«i tù nhËn thøc cÇn ph¶i tuyªn truyÒn cho häc sinh hiÓu râ t¸c h¹i cña ma tuý, h·y nãi kh«ng víi ma tuý. §Ó c¸c em cã mét cuéc sèng lµnh m¹nh, trong s¸ng, gia ®×nh h¹nh phóc. T«i ®· thùc hiÖn phòng chống tệ nạn ma túy qua tiết ho¹t ®éng ngoại khóa.
II. Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò nghiªn cøu
1. Thùc tr¹ng
TÖ n¹n ma tuý hiÖn nay ®· nhiÒu, ®ang lµ mèi lo ng¹i mang tÝnh chÊt hoµn cÇu, cã nguy c¬ huû diÖt sù sèng cña loµi ngêi. XuÊt ph¸t tõ lîi nhuËn thu ®îc cña viÖc b¸n ma tuý nªn ®· cã nhiÒu ®¬ng d©y xuyªn Quèc gia, cã nhiÒu "«ng trïm" trªn thÕ giíi. Chóng kh«ng thÓ bá bÊt cø mét thñ ®o¹n d· man tµn b¹o, kÓ c¶ viÖc chÐm giÕt ngêi: Chóng cßn thuª c¶ ®µn bµ, trÎ em nuèt c¸i tói cao su bäc kÝn chøa Hªr«in, chuyªn chë qua ®êng hµng kh«ng... NhiÒu ngêi nghÌo v× h¸m lîi ®· bÞ l«i kÐo vµo ®êng d©y nµy.
Nh÷ng ngêi nghiÖn vµ bu«n b¸n ma tuý ®· g©y nhiÒu th¶m ho¹ cho con ngêi vµ x· héi. Hµng chôc triÖu gia ®×nh r¬i vµo c¶nh nghÌo nµn, ®ãi khæ. ChÝnh v× vËy viÖc ®Êu tranh phßng chèng tÖ n¹n ma tuý ®· thùc sù trë thµnh mèi quan t©m chung cña toµn thÕ giíi. Liªn hîp quèc ®· tæ chøc uû ban quèc tÕ chèng ma tuý (Intepor) vµ d· cã c«ng íc quèc tÕ vÒ kiÓm so¸t ma tuý.
ViÖc bu«n b¸n vµ nghiÖn hót lµ vÊn ®Ò hÕt søc lo ng¹i ë ViÖt Nam. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc cßn h¹n chÕ cña nhiÒu ngêi d©n còng nh nh÷ng phong tôc cæ hñ cña mét sè ®Þa ph¬ng. T×nh tr¹ng bu«n b¸n vµ hót hÝt ma tuý ngµy cµng phæ biÕn kh«ng chØ ë miÒn nói mµ c¶ ë nh÷ng vïng ®ång b»ng, nhÊt lµ vïng trung t©m thÞ x· thµnh phè lín. MÆc dï §¶ng, nhµ níc ®· kÞp thêi ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n cÊm cã tÝnh ph¸p lÖnh: Ngµy 30 - 08 - 1987 Ban BÝ th TW §¶ng ra chØ thÞ 13/CP TW yªu cÇu "Tæ chøc vËn ®éng nh©n d©n kh«ng trång c©y thuèc phiÖn" tiÕp ®ã HP níc CHXHCN ViÖt Nam t¹i ®iÒu 61 ®· ghi nghiªm cÊm s¶n xuÊt, vËn chuyªn, bu«n b¸n, tµng tr÷, sö dông tr¸i phÐp thuèc phiÖn vµ c¸c chÊt ma tuý kh¸c". Tuy nhiªn viÖc bu«n b¸n vµ nghiÖn hót ma tuý vÉn liªn tôc diÔn ra, nhiÒu ngêi ®· bÞ ph¸p luËt xö tö, tï trung th©n, ¸n 10 n¨m, 20 n¨m...Cßn cã kÎ v× bu«n b¸n, h¸m lîi, chÐm giÕt lÉn nhau.
Mét thùc tr¹ng rÊt th¬ng t©m ®· diÔn ra liªn tiÕp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t×nh tr¹ng nghiÖn hót ma tuý ë häc sinh - sinh viªn kh¸ phæ biÕn. Theo b¸o c¸o sè liÖu 1485/C11 ngµy 13/9/1997 cña Bé néi vô cho thÊy: §· ph¸t hiÖn 2617 häc sinh - sinh viªn sö dông vµ nghiÖn ma tuý, trong ®ã cã 832 sinh viªn. §iÒu ®¸ng tiÕc lµ cã gi¸o viªn m¾c nghiÖn ma tuý: "Lai Ch©u 24, S¬n La 6, Tuyªn Quang 4...". Ngoµi ra nh©n d©n kh«ng kÓ hÕt. Nh»m chÆn ®øng ®Èy lïi tíi xo¸ bá tÖ n¹n ma tuý ë c¸c trêng häc. Bé gi¸o dôc ®µo t¹o ®· híng dÉn c¸c ®Þa ph¬ng, trêng häc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng néi kho¸ vµ ngo¹i kho¸ nh»m t¹o sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a nhµ trêng - gia ®×nh vµ x· héi.
TiÕn tíi mét x· héi trong s¹ch v÷ng m¹nh - v¨n minh.
2. KÕt qu¶, hiÖu qu¶ cña trùc tr¹ng trªn.
§øng tríc nh÷ng thùc tr¹ng hÕt søc ®au lßng do tÖ n¹n ma tuý g©y ra, nhÊt lµ nh÷ng häc sinh cßn qu¸ trong tr¾ng, ng©y th¬. B¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn trung häc c¬ së, ®îc trùc tiÕp gi¶ng d¹y m«n gi¸o dôc c«ng d©n c¸c khèi 6, 8, . Ngoµi c«ng t¸c chuyªn m«n t«i ®îc nhµ trêng ph©n c«ng . Do vËy t«i x¸c ®Þnh râ m×nh cÇn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc c¸c em häc sinh trë thµnh nh÷ng c«ng d©n hoµn thiÖn, tr¸nh xa nh÷ng c¸m dç do ma tuý g©y ra. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã ®ßi hái c¸c em häc sinh ph¶i hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ ma tuý. Nhng do thêi lîng ë c¸c m«n häc, tiÕt häc chÝnh kho¸ cßn Ýt cho nªn chØ cã thÓ tæ chøc cho c¸c em mét sè ho¹t ®éng th«ng qua c¸c tiÕt häc ho¹t ®éng ngoại khóa. Hơn n÷a trong qóa tr×nh c«ng t¸c, b¶n th©n t«i nhËn thÊy r»ng viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ vÒ chñ ®Ò ma tuý sÏ cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc thu hót sù tham gia cña c¸c em. ChÝnh v× vËy, t«i ®· chän ®Ò tµi nµy ®Ó nghiªn cøu vµ thùc hiÖn víi mong muèn gióp c¸c em häc sinh trung häc c¬ së cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÖ n¹n ma tuý.
Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ngoại khóa, cã thÓ thùc hiÖn ®îc c¸c néi dung vÒ gi¸o dôc phßng chèng tÖ n¹n ma tuý nh»m gióp häc sinh THCS n¾m ®îc:
- Ma tuý lµ g×? Ma tuý cã nguån gèc tõ ®©u? cã nh÷ng lo¹i ma tuý nµo?
- TÝnh chÊt nguy hiÓm cña ma tuý ®èi víi b¶n th©n ngêi nghiÖn, víi gia ®×nh vµ céng ®ång x· héi. V× sao ma tuý lµ tÖ n¹n x· héi nguy hiÓm?
- Nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn tÖ n¹n ma tuý?
- Nh÷ng chñ tr¬ng, biÖn ph¸p, nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ phßng chèng vµ kiÓm so¸t ma tuý.
- Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n, häc sinh trong viÖc thùc hiÖn phßng chèng ma tuý, trªn c¬ së ®ã mçi häc sinh cÇn nhËn thÊy râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh khi cßn ngåi trªn ghÕ nhµ trêng lµ ph¶i ch¨m lo häc tËp, tÝch cùc trau dåi, rÌn luyÖn t tëng ®¹o ®øc. Tr¸nh xa vµ kiªn quyÕt bµi trõ c¸c tÖ n¹n x· héi nãi chung vµ tÖ n¹n ma tuý, x©y dùng häc ®êng trong s¹ch, lµnh m¹nh.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn.
Tríc khi tiÕn hµnh ¸p dông ®Ò tµi nµy, ngay tõ ®Çu n¨m häc nµy t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t t×nh h×nh häc sinh theo các lớp đang dạy, kÕt qu¶ nh sau:
Nhận thức
Lớp |
Häc sinh cã nhËn thøc ®óng vÒ ma tuý |
Häc sinh cã nhËn thøc m¬ hå vÒ ma tuý |
Häc sinh cha cã hiÓu biÕt vÒ ma tuý |
|||
Sè lîng |
% |
Sè lîng |
% |
Sè lîng |
% |
|
6A1 |
23 |
53.5 |
14 |
32.6 |
6 |
13.9 |
6A2 |
22 |
53.7 |
12 |
29.3 |
7 |
17 |
6A3 |
31 |
72.1 |
9 |
20.9 |
3 |
7 |
6A4 |
28 |
66.7 |
10 |
23.8 |
4 |
9.5 |
Tổng số HS |
104 |
61.5 |
45 |
26.2 |
20 |
12.3 |
2. Nguyªn nh©n ®a ®Õn thùc tiÔn trªn:
Trêng ®îc x©y dùng trªn ®Þa bµn thÞ trÊn, phÇn l¬n lµ ngêi d©n sèng b»ng nghÒ bu«n b¸n nªn cã ®iÒu kiÖn ®Ó häc, ®¬c tiÕp cËn víi c¸c ph¬ng tiªn th«ng tin ®¹i chóng. ChÝnh v× vËy mµ c¸c em dÔ bÞ l«i kÐo dô dç vµo c¸c tÖ n¹n x· héi, mÆc kh¸c do ¶nh hëng cña c¸c v¨n ho¸ phÈm ®åi trÞ, do sù ham ch¬i ®ua ®ßi nªn kh«ng lµm chñ ®îc b¶n th©n
II. C¸c biÖn ph¸p ®Ó tæ chøc thùc hiÖn.
C¨n cø vµo t×nh h×nh kh¶o s¸t nhËn thøc cña häc sinh vÒ ma tuý vµ nguyªn nh©n ®a ®Õn thùc tiÔn ®Ó gióp häc sinh cã thªm nhËn thøc ®óng ®¾n h¬n. Theo ®iÒu kiÖn cña trêng tiÕn hµnh nh÷ng gi¶i ph¸p phßng chèng tÖ n¹n ma tuý b»ng viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cô thÓ sau:
Thi t×m hiÓu vÒ tÖ n¹n ma tuý vµ c¸ch phßng chãng.
Tªn ho¹t ®éng: "H·y tr¸nh xa ma tuý )
* Môc tiªu: Gióp häc sinh cã ®îc nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ tÖ n¹n ma tuý, mét tÖ n¹n nguy hiÓm ®ang cã nguy c¬ x©m nhËp tuæi trÎ häc ®êng. Tõ ®ã n¾m ®îc nh÷ng c¸ch thøc vµ biÖn ph¸p phßng chèng, kiÓm so¸t ma tuý.
- Kü n¨ng thu thËp t liÖu: T×m c¸i g×? t×m ë ®©u b»ng c¸ch g×?
- Cã kh¶ n¨ng tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh tríc tËp thÓ.
* Néi dung:
- Nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ ma tuý, nh÷ng t¸c h¹i cña ma tuý ®èi víi søc khoÎ cña con ngêi, víi gia ®×nh, víi x· häi
- Nguyªn nh©n dÉn ®Õn tÖ n¹n ma tuý, nh÷ng biÖn ph¸p phßng chèng tÖ n¹n mµ nhµ trêng vµ x· héi thùc hiÖn.
- Chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ phßng chèng vµ kiÓm so¸t ma tuý hiÖn nay.
H×nh thøc ho¹t ®éng
- Thi t×m hiÓu vÒ ma tuý
C©u hái tr¾c nghiÖm
C©u 1: Ma tuý lµ g×?
* A. Lµ mét nhãm thuèc ®Æc biÖt vÒ thµnh phÇn cã t¸c dông gi¶m ®au vµ g©y ngñ.
B. Lµ mét nhãm thuèc ®Æc biÖt vÒ thµnh phÇn kÝch thÝch ¨n nhiÒu c¬m.
*C. Lµ mét nhãm thuèc ®Æc biÖt vÒ thµnh phÇn, cã thÓ dïng trong y häc nh mét chÊt g©y mª t¹o c¶m gi¸c dÞu t¹m thêi.
C©u 2: LuËt phßng chèng ma tuý ®îc Quèc héi níc CHXHCN ViÖt Nam th«ng qua vµo ngµy, th¸ng, n¨m nµo?
* A. 09/12/2000
B. 08/09/2000
C. 10/07/2000
C©u 3: Nh÷ng c©y nµo cã chøa chÊt ma tuý:
A. C©y thuèc phiÖn (c©y Anh Tóc)
B. C©y c« ca
C. C©y cÇn sa
* D. C¶ A, B, C
C©u 4: Trong c¸c trêng hîp sau ®©y ®©u lµ TNXH?
A. §¸nh ®Ëp trÎ em
* B. NghiÖn ma tuý
C. Tranh chÊp nhµ cöa
C©u 5: H·y chØ ra ®©u lµ hËu qu¶ cña nghiÖn ma tuý?
*A. èm yÕu, suy sôp thÇn kinh, lµm tan n¸t HPG§.
B. Gi¶m ®au, g©y buån ngñ
C. KÝch thÝch ¨n nhiÒu c¬m.
C©u 6: Trong c¬ së cai nghiÖn, nh÷ng ngêi nghiÖn ma tuý nµo ®îc bè trÝ vµo c¸c khu vùc t¸ch riªng víi nh÷ng ngêi nghiÖn ma tuý kh¸c ®Ó qu¶n lý vµ ®iÒu trÞ?
A. Ngêi cha thµnh nªn
B. Phô n÷
C. Ngêi cã bÖnh truyÒn nhiÔm nguy hiÓm
* D. c¶ A, B, C.
C©u 7: Trong c¸c lo¹i ma tóy sau, lo¹i ma tuý nµo cã t¸c ®éng m¹nh nhÊt tíi n·o?
* A. M«c fin
B. C« ca in
C. Hª r« in
(M«c fin lµ 1 trong nh÷ng chÊt gi¶m ®au tèt nhÊt, ®îc chÕ t¹o tõ thuèc phiÖn, cã t¸c ®éng m¹nh nhÊt tíi n·o ngêi. Sau khi dïng nã, mäi nçi u t ®Òu tan biÕn, ngêi ta trë nªn b×nh tÜnh, th gi·n thêng trong tr¹ng th¸i l¬ m¬).
C©u 8: LuËt phßng chèng ma tuý cã hiÖu lùc tõ ngµy, th¸ng, n¨m nµo?
A. 05-01-2001
B. 06-03-2001
* C. 01-06-2001
C©u 9: Trong c¸c hµnh vi sau, hµnh vi nµo lµ ph¹m luËt phßng chèng ma tuý?
* A. Trång c©y cã chøa chÊt ma tuý
* B. S¶n xuÊt, tµng tr÷, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n chÊt ma tuý
C. Bu«n b¸n trÎ em.
C©u 10: Trong thêi gian cai nghiÖn b¾t buéc, ngêi nghiÖn ma tuý cã tr¸ch nhiÖm g×?
*A. Tu©n thñ néi quy vµ chÞu sù qu¶n lý, gi¸o dôc cña c¬ së cai nghiÖn
B. Khi kh«ng lao ®éng
C. Kh«ng ph¶i tham gia häc tËp vµ c¸c ho¹t ®éng x· héi
C©u hái tr¾c nghiÖm
4. Thùc tiÔn kh¶o s¸t sau khi ¸p dông ®Ò tµi:
Sau khi ¸p dông 1 sè c¸c ho¹t ®éng trªn t«i nhËn thÊy chØ trong vßng h¬n 1 häc kú nh÷ng nhËn thøc cña HS ë tÊt c¶ c¸c khèi vÒ vÊn ®Ò ma tuý ®îc n©ng lªn râ rÖt, cô thÓ nh sau:
Nhận thức
Lớp |
Häc sinh cã nhËn thøc ®óng vÒ ma tuý |
Häc sinh cã nhËn thøc m¬ hå vÒ ma tuý |
Häc sinh cha cã hiÓu biÕt vÒ ma tuý |
|||
Sè lîng |
% |
Sè lîng |
% |
Sè lîng |
% |
|
6A1 |
38 |
88.4 |
4 |
9.3 |
1 |
2.3 |
6A2 |
36 |
87.8 |
3 |
7.3 |
2 |
4.9 |
6A3 |
42 |
97.7 |
1 |
2.3 |
0 |
0.0 |
6A4 |
40 |
95.2 |
2 |
4.8 |
0 |
0.0 |
Tổng số HS |
156 |
92.3 |
10 |
5.9 |
3 |
1.8 |
C. KÕt luËn
Sau khi ¸p dông ®Ò tµi nµy vµo c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc trong n¨m häc c¨n cø vµo kÕt qu¶ kh¶o s¸t cña HS t«i nhËn thÊy ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng.
Tríc hÕt vÒ phÝa häc sinh phÇn lín c¸c em ®· cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n vµ ®Çy ®ñ vÒ tÖ n¹n ma tuý. Tõ ®ã cã ý thøc trong viÖc phßng chèng, cã th¸i ®é kiªn quyÕt tríc nh÷ng c¸m dç cña x· héi. Ngoµi ra cßn gióp c¸c em cã kü n¨ng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng, c¸c trß ch¬i t¹o kh«ng khÝ tho¶i m¸i th gi·n sau c¸c giê häc chÝnh kho¸.
VÒ phÝa gi¸o viªn: ThÊy ®îc kh¶ n¨ng cña c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoµi giê lªn líp lµ gióp c¸c em më réng nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c vÊn ®Ò trong x· héi trong ®ã cã tÖ n¹n ma tuý. RÌn luyÖn kü n¨ng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp vµ sù cÇn thiÕt ph¶i phèi kÕt hîp gi÷a gi¸o viªn, häc sinh vµ c¸c lùc lîng gi¸o dôc kh¸c.
- ViÖc tæ chøc cho häc sinh THCS nh÷ng ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoµi giê lªn líp lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ ph¶i ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn theo tõng chñ ®iÓm chñ ®Ò. Tõ ®ã n¾m gióp c¸c em cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ viÖc g× nªn lµm vµ nh÷ng viÖc g× cÇn ph¶i tr¸nh.
- §Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng ho¹t ®éng nµy yªu cÇu gi¸o viªn ph¶i thùc sù nhiÖt t×nh vµ cã mét tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng, cã ®Çu ãc s¸ng t¹o.
- Quan träng h¬n c¶ lµ g©y ®îc sù quan t©m tham gia cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng häc sinh vµ cã sù phèi kÕt hîp víi c¸c lùc lîng gi¸o dôc trong vµ ngoµi nhµ trêng.
Người viết sáng kiến
ĐỖ THỊ LAN